ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – ΚΑΒΑΛΑ

Ο τρυγητός των λευκών ξεκίνησε στις 5 Αυγούστου με την ποικιλία Sauvignon Blanc, συνεχίστηκε με τις ποικιλίες Chardonnay, Βιδιανό και Semillon και ολοκληρώθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου με την ποικιλία Ασύρτικο. Ο τρυγητός των ερυθρών ξεκίνησε στις 3 Αυγούστου με την ποικιλία Pinot Noir, συνεχίστηκε με τη συγκομιδή της ποικιλίας Merlot στις 15 Αυγούστου και στη συνέχεια των ποικιλιών Syrah, Cabernet Sauvignon και Αγιωργίτικο και ολοκληρώθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια του τρύγου δεν παρατηρήθηκαν βροχοπτώσεις, γεγονός που βοήθησε στην ομαλή συγκομιδή των σταφυλιών χωρίς προβλήματα.

Η μη ύπαρξη βροχοπτώσεων, αλλά και οι υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, κατεύθυναν σε διαφορετική προσέγγιση στην αμπελοκαλλιέργεια. Η απουσία ασθενειών λόγω του κλίματος, βοήθησε και δεν πραγματοποιήθηκε αφαίρεση φύλλων και βλαστών για την προστασία των σταφυλιών από τις υψηλές θερμοκρασίες. Το 2024 μπορεί εύκολα να χαρακτηριστεί η χρονιά του αμπελουργού γιατί χάρις στη σωστή τροφοδοσία με νερό της αμπέλου και τις σωστές αμπελουργικές πρακτικές, μια ζεστή χρονιά, έδωσε οίνους με ιδιαίτερα φρουτώδη αρώματα και εξαιρετική δομή.

ΔΡΑΜΑ

Ο τρύγος για πρώτη φορά ξεκίνησε μέσα στον Ιούλιο, τουλάχιστον όσον αφορά τα τελευταία 30 χρόνια, με έντονες ξηροθερμικές συνθήκες. Οι υψηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη βροχοπτώσεων συνέτειναν ώστε και τα διαφορετικά αμπελοτεμάχια να ωριμάσουν σε παρόμοιο χρόνο και αυτό είχε ως αποτέλεσμα και η διάρκεια του τρύγου να είναι η πιο σύντομη. Ο τρύγος διήρκησε μόλις 32 ημέρες. Για πρώτη φορά για τα τελευταία 30 χρόνια, τα τελευταία σταφύλια τρυγήθηκαν μέσα στον μήνα Αύγουστο. Ποσοτικά, οι αποδόσεις των λευκών σταφυλιών ήταν μεσοσταθμικά, περίπου 10% με 15% κάτω σε σχέση με τον μέσο όρο της δεκαετίας, ενώ των ερυθρών κυμάνθηκαν στα ίδια επίπεδα με τον μέσο όρο. Ποιοτικά, τα πράγματα εξελίχθηκαν σε πολύ καλό πλαίσιο. Αναμένουμε ερυθρά κρασιά ώριμα με ποιοτικές τανίνες και γεμάτο σώμα και λευκά και ροζέ με ωραία μύτη και ικανοποιητικό όγκο στο στόμα.

ΕΠΑΝΟΜΗ

Το καλοκαίρι παρατηρήθηκε απότομη αύξηση της θερμοκρασίας, ειδικά τους μήνες Ιούνιο (μέση θερμοκρασία 27^οC) και Ιούλιο (μέση θερμοκρασία 29^οC), με αποτέλεσμα να επισπευθεί ο περκασμός (7 Ιουλίου) κατά 19 μέρες σε σχέση με πέρσι, ενώ ο τρύγος (30 Ιουλίου) κατά 22 μέρες.  Τον Αύγουστο σημειώθηκε μικρή πτώση της θερμοκρασίας και καμία βροχόπτωση γεγονός που βοήθησε στην ομαλή πορεία του τρύγου, ενώ τον Σεπτέμβριο έπεσε σημαντικά η θερμοκρασία και οι δύο ευεργετικές βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν, βοήθησαν στην ομαλή ωρίμαση των ερυθρών ποικιλιών. Φέτος, ο χειμώνας ήταν ήπιος, με σχετικά υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες (μέση θερμοκρασία Ιανουαρίου 7^οC), χωρίς χιόνι και αρκετές βροχοπτώσεις καθ’ όλη τη διάρκειά του. Δεν σημειώθηκαν θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν. Την άνοιξη επικράτησαν όχι πολύ χαμηλές για την εποχή θερμοκρασίες (μέση θερμοκρασία 13^οC), και πολλές βροχοπτώσεις, που ευνόησαν την ανάπτυξη του φυτού. Το μήνα Μάρτιο σημειώθηκαν οι περισσότερες βροχοπτώσεις, ειδικά το πρώτο δεκαήμερο, και στις 10 Μαρτίου, ξεκίνησε η εκβλάστηση, δέκα ημέρες νωρίτερα από πέρσι. Τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, δεν παρατηρήθηκε αύξηση της θερμοκρασίας και οι βροχοπτώσεις μειώθηκαν σημαντικά. Η τελευταία βροχόπτωση σημειώθηκε στις αρχές Μαΐου και η άνθιση στις  27 Μαΐου, περίπου 14 μέρες νωρίτερα από πέρσι.  Το 2024, είναι μια πολύ πρώιμη χρονιά, η πιο πρώιμη για την περιοχή μας, με ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και χωρίς πολλές βροχές.  Η ανομβρία αυτή οδήγησε σε ξηροθερμικές συνθήκες, οι οποίες απαιτούσαν καλή διαχείριση ύδατος και καλλιεργητικών πρακτικών, αλλά τελικά έδωσε σταφύλια εξαιρετικής υγιεινής και ποιότητας, σημειώνοντας μικρή πτώση στην ποσότητα.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Όπως και καθ’ όλη την διάρκεια του καλοκαιριού, ο τρύγος ξεκίνησε με συνθήκες καύσωνα και εξελίχθηκε έτσι. Δεν υπήρξαν βροχοπτώσεις κατά την διάρκεια όλου του τρύγου. Ο τρύγος πραγματοποιήθηκε ιδιαίτερα πρώιμα (τέλη Ιουλίου). Η εκβλάστηση πραγματοποιήθηκε πολύ νωρίς λόγω των υψηλών θερμοκρασιών στην αρχή της άνοιξης και του πολύ ήπιου χειμώνα. Η χρονιά εξελίχθηκε ομαλά μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού με λίγες βροχοπτώσεις και χωρίς ιδιαίτερη πίεση από μυκητολογικές ασθένειες. Από το πρώτο 10ημερο του Ιούνη, ξεκίνησε ένας παρατεταμένος καύσωνας, με απουσία βροχοπτώσεων. Αυτό οδήγησε σε γρήγορη εξάντληση των διαθέσιμων πόρων για άρδευση, εγκαύματα στα σταφύλια και ιδιαίτερη καταπόνηση στους αμπελώνες μας. Η καλλιεργητική περίοδος τελείωσε με ελάχιστες βροχοπτώσεις σε μια χρονιά ιδιαίτερα ζεστή και ξηρή. Σημαντική καταπόνηση από τον καύσωνα, τόσο στα σταφύλια όσο και στο φυτικό κεφάλαιο καθώς και σημαντικές ελλείψεις σε διαθέσιμους πόρους άρδευσης. Όπως ήταν αναμενόμενο, φέτος δεν μας απασχόλησαν καθόλου οι μυκητολογικές ασθένειες, παρά μόνο μερικοί εχθροί (έντομα) σε κάποιες περιοχές, όπως η έξαρση του εντόμου τζιτζικάκι μετά τον τρύγο. Ο παρατεταμένος καύσωνας και η ξηρασία είχαν ως συνέπεια την μείωση της παραγωγής έως και 50%.

ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

Ο τρύγος ξεκίνησε στις 29/07 (πρώτη φορά περίπου 3 εβδομάδες νωρίτερα από το συνηθισμένο), σε συνθήκες παρατεταμένης ξηρασίας και καύσωνα για μεγάλο χρονικό διάστημα, και ολοκληρώθηκε τέλη Αυγούστου. Κατά την διάρκεια όλης της χρονιάς είχαμε έναν πολύ ήπιο χειμώνα με ελάχιστες βροχοπτώσεις. Κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, από αρχές Ιουνίου είχαμε αρκετά υψηλές θερμοκρασίες (35 °C μέγιστη θερμοκρασία), με κορύφωση περίπου μέσα Ιουλίου όπου είχαμε παρατεταμένο καύσωνα με 37-40 °C και λίβα (καυτό αέρα) για περίπου 2 εβδομάδες. Οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη βροχοπτώσεων είχαν σαν αποτέλεσμα τα φυτά να στρεσαριστούν έντονα, και να έχουμε έναν πολύ πρώιμο τρύγο με μειωμένη παραγωγή, αλλά εξαιρετικής ποιότητας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα του φετινού τρύγου ήταν η έλλειψη βροχοπτώσεων κατά την διάρκεια όλης της καλλιεργητικής περιόδου και οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες για μεγάλο χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα πριν τον τρύγο. Δεν υπήρχαν ιδιαίτερα προβλήματα από εχθρούς και ασθένειες.

ΑΜΥΝΤΑΙΟ

O τρυγητός εξελίχθηκε σε ιδανικές συνθήκες ωριμότητας για όλες τις ποικιλίες με μία πρωιμότητα που κυμάνθηκε από 15 μέρες για τις λευκές διεθνείς ποικιλίες μέχρι μία εβδομάδα για τις λευκές γηγενείς και το Ξινόμαυρο της ζώνης του Αμυνταίου. Παρατηρήθηκε μείωση του μέσου βάρους των ραγών αποτέλεσμα της άνυδρης περιόδου ωρίμασης αλλά η ποιότητα των σταφυλιών ήταν σε πολύ ψηλό επίπεδο και η πίεση από φυτοπαθολογικές ασθένειες ήταν εξαιρετικά χαμηλή. Μία γενικευμένη παρατήρηση σχετικά με την παρατήρηση της εξέλιξη πορείας ωρίμανσης των ποικιλιών είναι ότι σε σχέση με άλλες χρονιές υπήρξε σημαντικός συγχρονισμός ωρίμανσης των διαφορετικών αμπελοτεμαχίων της ίδιας ποικιλίας. Το 2024 παρουσίασε πολύ χαμηλή ετήσια βροχόπτωση με αυτή να κυμαίνεται για την περίοδο Ιανουαρίου Σεπτεμβρίου στα 380 mm και με τη μέση θερμοκρασία για την ίδια περίοδο να είναι υψηλότερη κατά 1,5 ^oC σε σύγκριση με την τελευταία εικοσαετία. Η προστασία της φυτοϋγείας υποστηρίχθηκε με επιτυχία σε όλη την διάρκεια της βλαστικής περιόδου και στο τέλος της ωρίμανσης η εικόνα του αμπελώνα του Αμυνταίου ήταν υποδειγματική. Δεν υπήρχε κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα για τον φετινό τρύγο εκτός ίσως από μία αναμενόμενη μείωση παραγωγής που κυμάνθηκε στο επίπεδο του 10%. Ο τρύγος για την ποικιλία Ξινόμαυρο, ολοκληρώθηκε πριν τα τέλη Σεπτέμβρη, γεγονός που παρουσιάστηκε μόλις για δεύτερη φορά την τελευταία δεκαπενταετία.

ΝΑΟΥΣΑ

Ο τρύγος στη Νάουσα ξεκίνησε στις αρχές Αυγούστου για τις διεθνείς ποικιλίες και στις 2 Σεπτεμβρίου για το Ξινόμαυρο. Πρόκειται για τον πρωιμότερο τρύγο των τελευταίων δεκαετιών, με 20-25 ημέρες πρωίμησης από το μέσο όρο της περιοχής. Ειδικά για το Ξινόμαυρο, ήταν ο πρωιμότερος τρύγος ιστορικά. Οι διεθνείς ποικιλίες ωρίμασαν σε απόλυτα ξηροθερμικές συνθήκες. Ανάλογες οι συνθήκες και για το Ξινόμαυρο, με μεταβολή λίγο πριν τον τρύγο -αρχικά με τη μπόρα στα τέλη Αυγούστου που συνέβαλε στην σταδιακή πτώση της θερμοκρασίας τη νύχτα, και με την επαναφορά σε σχετικά κανονικά επίπεδα για την εποχή από την πρώτη εβδομάδα Σεπτεμβρίου. Συνολικά, πολύ καλή υγιεινή σταφυλιών, με καλά αρώματα και χρώμα. Ευνοημένο το Ξινόμαυρο, με καλή φαινολική ωρίμαση. Από τις χαμηλότερες τελικές αποδόσεις κατά μέσο όρο για όλες τις ποικιλίες, αγγίζοντας τα 650 κιλά/στρέμμα.

Η πίεση των ασθενειών ήταν πολύ χαμηλότερη από άλλες χρονιές. Η υγιεινή των σταφυλιών σε υψηλά επίπεδα, όπως και πέρσι. Η απόφαση να τρυγηθούν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, περνώντας από το κάθε αμπελοτόπι όσες φορές χρειαζόταν, βοήθησε να μην χαθεί η οξύτητα και να μην ξεφύγει ο αλκοολικός βαθμός. Κρασιά με μεγάλες χρωματικές εντάσεις, αρωματικά και πολύπλοκα. Στις διεθνείς ποικιλίες, αρώματα φρέσκων και ώριμων φρούτων, και υψηλό αλκοόλ -με πρώτο το Merlot. Στο Ξινόμαυρο, αρώματα λουλουδιών και κερασιού, με εντάσεις σε πρωτόγνωρη έκταση.

ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑ

Η αμπελουργική περίοδος 2023-2024 για τη ζώνη ΠΟΠ Γουμένισσα χαρακτηρίζεται ως η πρωιμότερη των τελευταίων 35 τουλάχιστον ετών, εγκαθιδρύοντας με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο την κλιματική αλλαγή που έχει κάνει την εμφάνισή της τα τελευταία χρόνια. Το καλοκαίρι που ακολούθησε χαρακτηρίστηκε ως πρωτοφανές όχι μόνο στην αμπελουργική περιοχή της Γουμένισσας, αλλά και σε ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια. Παρατεταμένος καύσωνας και ανομβρία (μόλις 63 mm στο σύνολο των Ιουνίου, Ιουλίου και Αυγούστου) έπληξαν ισχυρά τους μη αρδευόμενους αμπελώνες, με συνέπειες τόσο στην σταφυλική παραγωγή, όσο και στα ίδια τα φυτά. Φυσικό επακόλουθο ήταν η περαιτέρω πρωίμιση της παραγωγής, με ορισμένους παραγωγούς να τρυγούν Ξινόμαυρο και Νεγκόσκα ήδη από τα μέσα του Αυγούστου.

Οι σποραδικές και φυσιολογικές βροχοπτώσεις κατά τον Σεπτέμβριο σε συνδυασμό και με τις περισσότερο φυσιολογικές για την εποχή θερμοκρασίες, επέτρεψαν να κυλήσει ομαλά ο τρύγος. Οι ποσότητες ήταν μειωμένες 30-35% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Ο καύσωνας και η λειψυδρία του καλοκαιριού οδήγησαν σε πλούσιο φαινολικό δυναμικό στις ερυθρές ποικιλίες. Οι ήδη τανικές ποικιλίες Ξινόμαυρο και Νεγκόσκα υπέστησαν έντονο οξειδωτικό στρες με αποτέλεσμα να εμφανίσουν ακόμα μεγαλύτερο φαινολικό φορτίο που έχρηζε ιδιαίτερης φροντίδας και διαχείρισης στο οινοποιείο. Τα σταφύλια ήταν πολύ υγιή (χωρίς εμφάνιση Βοτρύτη ή Όξινης Σήψης), συμπυκνωμένα, με μειωμένη περιεκτικότητα χυμού. Φτιάχτηκαν ΠΟΠ κρασιά με ικανοποιητικό αλκοολικό τίτλο, έντονο χρωματισμό και μεγάλο δυναμικό παλαίωσης.

ΒΕΛΒΕΝΤΟ

Το καλοκαίρι με παρατεταμένους καύσωνες και ξηρασία, χωρίς ίχνος όμως  μυκητολογικών  ασθενειών και με πρώιμο βλαστικό κύκλο και ωριμότητες. Κι ενώ ο τρύγος είχε ξεκινήσει πολύ καλά με τη συγκομιδή των λευκών ποικιλιών , η χαλαζόπτωση στις 7 Σεπτέμβρη μας οδήγησε σε συγκομιδή πρώιμα κάποια ερυθρά που έγιναν άμεσα ροζέ. Η φετινή σοδειά έδωσε λευκά με μέτριο αλκοόλ , αρωματική ένταση  και γεμάτο σώμα. Τα ερυθρά συγκομίστηκαν νωρίς λόγω χαλαζόπτωσης και σχεδόν ποσοτικά οινοποιήθηκαν ως ροζέ επίσης με χαμηλούς αλκοολικούς βαθμούς, ένταση αρωματική και ισορροπία στο στόμα.

ΗΠΕΙΡΟΣ – ΜΕΤΣΟΒΟ

Ο τρύγος για την ποικιλία Traminer ξεκίνησε στις 20 Αυγούστου, 25 ημέρες νωρίτερα από το 2023. Στις 4 Σεπτεμβρίου ακολούθησε ο τρύγος για το Pinot Noir, ενώ οι ποικιλίες Cabernet Sauvignon και Merlot τρυγήθηκαν από τις 18 Σεπτεμβρίου και έπειτα. Ο τρύγος ολοκληρώθηκε με τις ντόπιες ποικιλίες στις 26 Σεπτεμβρίου. Για πρώτη φορά φέτος, ο τρύγος του αμπελώνα ολοκληρώθηκε πλήρως εντός του Σεπτεμβρίου. Η παραγωγή κυμάνθηκε κάτω από τα 300 kg/στρέμμα, παρουσιάζοντας πτώση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Αν και είναι νωρίς ακόμα για να εκτιμήσουμε το ποιοτικό δυναμικό, οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι θα έχουμε μια καλή εσοδεία για τα ερυθρά κρασιά, με πλούσιο φαινολικό δυναμικό και όγκο στο στόμα, ενώ και τα λευκά κρασιά δείχνουν μεγάλη εκφραστικότητα, πλούσιο αρωματικό χαρακτήρα, και τυπικότητα στα αρώματα.

ΖΙΤΣΑ

Ο Ιούλιος κύλησε με λίγες βροχοπτώσεις και πολύ υψηλές θερμοκρασίες στα όρια του «καύσωνα» κυρίως μετά τον περκασμό. Οι υψηλές θερμοκρασίες εξακολούθησαν και τον μήνα Αύγουστο με ευεργετικές βροχοπτώσεις. Η παραγωγή πρωίμησε κατά 20 ημέρες ενώ η ποιότητα των σταφυλιών ήταν εξαιρετική. Η ποσότητα ήταν ελαφρά μειωμένη και οι τιμές με ανοδική τάση. Αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι η διαφαινόμενη αλλαγή του καιρού προς ξηροθερμικές συνθήκες, με αποτέλεσμα την πρωίμιση της παραγωγής αλλά και πιθανές επιπλοκές και ζημιές από τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Αυτό το φαινόμενο θα πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά για να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε τα θετικά του και να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τα αρνητικά του.